De Menninas | regie Franz Marijnen
'Is de methode Grotowski toepasselijk op onze eigen Vlaamse dramaturgie? Ik meen van wel.' - Regisseur Franz Marijnen in een radio-inverview
Proka, voluit Promotors van de Koninklijke Akademie voor Schone Kunsten van Gent, werd opgericht in 1969 en bouwde zijn Zwarte Zaal, een kleine ruimte van pakweg 65 plaatsen, uit tot een begrip in het wereldje van het alternatieve theater. Al in het eerste seizoen streek het NTG er neer met zijn 'workshop', een groep acteurs (Marc Willems, Magda Cnudde, Pascal Deverwerre, Anita Daldini Achilles van Malderen, Kristel Stefens) die onder bezieling van Franz Marijnen en Tone Brulin volop de kaart trokken van het experiment.
In De Menninas, onder meer gebaseerd op Ionesco's De Koning Sterft en het beroemde zeventiende-eeuwse schilderij Las Meninas van Velasquez, bracht Franz Marijnen op een scenario van Robert Seijffer het verhaal van de Spaanse Koning Philips, de heerser over een wereldrijk die uiteindelijk alles verliest.
De voorstelling oogstte lof om haar rituele en sacrale kracht, en voor de lichamelijke en verbale expressie van haar acteurs. Maar het zou de laatste worden van de NTG-workshop, want na de legendarische Aktie Tomaat tegen de Nederlandse Comedie in Amsterdam en zijn deelname aan de vernieuwende Shakespeare Maat voor Maat aldaar, trok Marijnen naar de Verenigde Staten, waar hij het engagement, experiment en enthousiasme vond dat hij in de Lage Landen ontbeerde; de NTG-workshop stierf een stille dood.
